Adres: Pałac w Strażkach – oddział Słowackiej Galerii Narodowej, Mednyánszkeho 25, 059 01 Spišská Belá
www.sng.sk/sk/strazky/kontakt/zamestnanci
Tel.: +421522454000
GPS: 49.169548, 20.450098 (parking przy pałacu w Strażkach)

DLACZEGO WŁAŚNIE STRAŻKI

Bursztynowym szlakiem przewożono cenne towary, dlatego musiał być dobrze strzeżony. Można przypuszczać, że dzielnica Białej Spiskiej – Strażki – zawdzięcza swą nazwę właśnie owej strażniczej funkcji.

Po śmierci ostatniej właścicielki posiadłości w Strażkach, baronowej Margity Czóbelovej, pałac trafił w ręce miasta. W 1976 roku rozpoczęła się nowa era pałacu i jego wnętrz. Obiekt przejęła bowiem Słowacka Galeria Narodowa i zleciła remont generalny. 19 maja 1991 roku pałac został udostępniony zwiedzającym.

PAŁAC W STRAŻKACH JAK MALOWANY

Pierwotnie wnętrza pałacu miały służyć prezentacji prac Ladislava Mednyánszkiego i artystów ze Spiszu. Ponieważ jednak w pałacu znajdowało się dużo zabytkowych mebli, wyposażenia i dzieł sztuki, zadecydowano o stworzeniu niecodziennej przestrzeni artystycznej. Pałac ma charakter wyjątkowego muzeum-galerii, zaś możliwość oglądania obrazów w autentycznych wnętrzach dodaje placówce szczypty oryginalności.

Pomieszczenia przywodzą na myśl rodową siedzibę szlachecką. Wrażenie to potęguje cenna biblioteka humanistyczna, która zwraca uwagę na zainteresowania intelektualne dawnych właścicieli.

LADISLAV MEDNYÁNSZKY I JEGO TWÓRCZOŚĆ

Wykształcenie artystyczne zdobywał na akademiach w Monachium i Paryżu. Mednyánszky bywa nazywany pejzażystą mglistych nastrojów. Jego obrazy odznaczają się melancholijnością, nostalgią i mistrzowskim ujęciem światła. Bezsprzecznie był artystą europejskiego formatu. Choć dane mu było pracować w paryskich atelier na Montmartrze czy w Wiedniu, swoje obrazy malował także w samym sercu Spiszu.

Galeria Ladislava Mednyánszkiego w Strażkach prezentuje wybór składający się przede wszystkim ze wczesnej twórczości malarza. Poza pejzażami dążył także do uchwycenia ludzkich emocji i namiętności. Wśród prac twórcy znajduje się między innymi szczególna kolekcja portretów pośmiertnych.

Z żywymi modelami nierzadko łączyły go relacje uczuciowe. Nie ukrywał swoich skłonności homoseksualnych. Podziwiał i przenosił na płótna sceny z życia biedaków, często Romów.

Mednyánszky został pochowany na cmentarzu w Budapeszcie.

PARK ANGIELSKI

Urzekającym tłem pałacu jest park angielski, przez który przebiega ścieżka rowerowa łącząca ciekawe zabytki kultury i historii regionu. Otaczający pałac park zdobią rzeźby, uroku dodaje mu romantyczny brzeg Popradu, a niezatarte wrażenia pozostawia imponujący widok tatrzańskich szczytów.

W pobliżu pałacu, na terenie parku, znajduje się miejsce ostatniego spoczynku rodziny Czóbel.

PEREŁKA SZTUKI SAKRALNEJ

Już na początku XIV wieku położono kamień węgielny pod budowę nieistniejącego już kościoła parafialnego. Na jego fundamentach wzniesiono dzisiejszy kościół św. Anny. Obok kościoła znajduje się dzwonnica ze sgraffitowym datowaniem – 1629. Warto zajrzeć także do środka kościoła, którego ściany zdobią freski pochodzące z okresu tuż po roku 1500.

WARTO ZOBACZYĆ

Bez wątpienia można polecić uwadze muzea J. M. Petzvala i dr Michala Greisigera w samym sercu Białej Spiskiej. Trasa rowerowa prowadzi do ścieżki edukacyjnej przebiegającej przez torfowisko w rezerwacie Belianske lúky. Jadąc dalej można dotrzeć do Jaskini Bielskiej. Naturalnie okoliczne wsie i miasteczka pod każdym względem mają wiele do zaoferowania.